rozruszniki - Serwis samochodowy Auto Edmar

Rozrusznik

 jest to urządzenie do uruchamiania silnika spalinowego. Najczęściej stosowanymi są rozruszniki elektryczne.
Spotykane są też rozruszniki:

• pneumatyczne
  

• małe silniki spalinowe.
  

My jednak skupimy się na rozruszniku tradycyjnym - elektrycznym.

Rozrusznik elektryczny jest to silnik prądu stałego, służący do obracania wału korbowego silnika i nadaniu mu odpowiedniej prędkości obrotowej, dzięki której silnik może samodzielnie pracować.

Rozrusznik silnika spalinowego jest odbiornikiem, który pobiera najwięcej energii elektrycznej z akumulatora. Nie jest to jednak nic strasznego, biorąc pod uwagę to, że następuje to tylko w krótkich okresach, w których uruchamiamy silnik.
Pobór prądu w momencie uruchamiania silnika jest różny i wacha się od 200 A do 600 A. Moc rozusznika zależna jest od roszaju pojazdu i ma wartości od  0,4 kW do 10 kW.

Podczas uruchamiania silnika, rozrusznik musi pokonać następujące opory:

• sprężanie czynnika roboczego w cylindrach,
  

• zasysanie mieszanki paliwowej (lub powietrza),
  

• tarcie tłoków o powierzchnie cylindrów,
  

• tarcie w łożyskach wału silnika,
  

• opory związane z praca mechanizmów pomocniczych.
  

Podczas fazy rozruchu, wirnik rozrusznika zostaje połączony z kołem zamachowym silnika przy pomocą przekładni zębatej. Rozrusznik ma za zadnanie zapewnić minimalną prędkość obrotową silnika, dzięki której może on rozpocząć samodzielną pracę. Prędkość obrotowa silnika wynosi 40-100 obr/min (dotyczy czterosuwowych silników z zapłonem iskrowym) a 100-200 obr/min w silnikach z zapłonem samoczynnym.

Budowa i zasada działania.

Rozrusznik to szeregowy lub szeregowo-bocznikowy silnik elektryczny, wyposażony w mechanizm sprzęgający zwany bendiksem.
Podstawowe części składowe rozrusznika elektrycznego to: bieguny, uzwojenie wzbudzenia, wirnik, komutator, szczotki, urządzenie załączające i sprzęgające. Bieguny przeważnie cztery (jak w prądnicy) – to elektromagnesy służące do wzbudzania pola magnetycznego. Składają się z nabiegunników z miękkiej stali i osadzonych na nich uzwojeń wzbudzenia. Uzwojenie wzbudzenia jest połączone szeregowo z uzwojeniem wirnika stąd nazwa silnik szeregowy.
Obecnie spotyka się rozruszniki tylko z uzwojeniami w wirniku a bez uzwojeń wzbudzenia w stojanie - w stojanie wyłącznie silne magnesy trwałe - produkowane przez Bosch. Ponieważ rozrusznik pobiera duży prąd (do 600 A), uzwojenie wykonuje się z grubego drutu lub płaskownika miedzianego. Końce uzwojeń są przylutowane do segmentów komutatora. Po drugiej stronie wałka rozrusznika znajduje się urządzenie sprzęgające rozrusznik z kołem zamachowym silnika.
Urządzenie sprzęgające służy do sprzęgania rozrusznika z kołem zamachowym silnika w celu wprawienia w ruch obrotowy wału korbowego. Elementem sprzęgającym jest zębnik osadzony na wałku wirnika, zazębiany z wieńcem zębatym koła zamachowego silnika.







Dynamostarter
Szczególnym rodzajem rozrusznika stosowanym w pojazdach jest dynamostarter umieszczany bezpośrednio na wale silnika spalinowego. Dynamostarter jest wielobiegunowym silnikiem szeregowo-bocznikowym łączącym funkcje prądnicy i rozrusznika. W trybie pracy prądnicowej jako wzbudzenie wykorzystywane jest uzwojenie bocznikowe, przy czym nabiegunniki nieczynnego w tym trybie uzwojenia szeregowego pełnią rolę biegunów biernych, w trybie pracy rozrusznika czynne są oba uzwojenia stojana.Dynamostarter bywa nazywany też prądnicorozrusznikiem, prądorozrusznikiem i dynastarterem. Takie rozwiązanie jest stosowane w lokomotywach spalinowych z przekładnią elektryczną, gdzie z wałem korbowym jest bezpośrednio połączona prądnica główna, która spełnia funkcję rozrusznika.

Co się psuje w rozruszniku ?

Stosunkowo najczęstszą, ale i najprostszą do usunięcia usterką rozrusznika są zużyte szczotki. Zazwyczaj defekt objawia się coraz gorszym działaniem rozrusznika, po jakimś czasie urządzenie całkiem przestaje działać. Jeżeli rozrusznik nie obraca się wcale, może to świadczyć ouzwojeniu wirnika lub tzw. uzwojeniu wzbudzenia. Jeżeli po uruchomieniu słychać, że rozrusznik pracuje, ale nie obraca silnika, to przyczyn niesprawności można szukać w wyłączniku elektro-magnetycznym. Zbliżone objawy wywołuje niesprawność planetarnej przekładni redukcyjnej (nie każdy rozrusznik ma taką przekładnię) lub uszkodzenie koła zamachowego i zębnika. Jeśli rozrusznik obraca się zbyt wolno mimo prawidłowego zasilania, przyczyną mogą być wyrobione łożyska ślizgowe. Przed rozpoczęciem naprawy warto się upewnić, czy przyczyną niesprawności rzeczywiście jest rozrusznik. Podobne objawy wywołują niekiedy usterki immobilisera lub nawet stacyjki.

1. Wyłącznik elektromagnetyczny
(tzw. automat rozrusznika)
2. Szczotki rozrusznika
3. wirnika, które może się przepalić
na wskutek nadmiernego obciążenia